Varpullan, over Arthur Spronken

Een film van Matte Mourik over beeldhouwer Arthur Spronken, op zijn landgoed Varpullan in Beek. L1 TV heeft in 2010 een documentaire laten maken over de belangrijke Limburgse kunstenaar Arthur Spronken.

Hij maakte zijn leven lang prachtige bronzen paardentorso’s en vrouwennaakten. Documentairemaker Matte Mourik zocht hem op in Beek, waar de beeldhouwer werkt op zijn landgoed Varpullan.

In april 2018 overleed Spronken.

Wie het huis van Arthur Spronken wil bezoeken moet een heuvel oprijden. Eenmaal boven aangekomen, midden in een sprookjesachtig landschap, lijkt men in een andere wereld te stappen. Een prachtige zelfgebouwde villa wordt omringd door enorme zuilen en beelden. Een kudde oude paarden scharrelt rustig rond. In deze verborgen wereld werkte en leefde een groot kunstenaar, die zich ook boer voelt.

Spronken borstelde als 7-jarig jongetje ieder weekeinde de paarden van een bevriende fokker. Als het regende schuilde hij onder de buiken van de kudde en hiervandaan zag hij de paarden zoals hij ze later zou maken. Enorme paardentorso's die niet rennen maar zweven; gespierde dieren die geen zwaartekracht voelen, ze zijn één brok spanning en kracht.

In 1947 vertrekt Arthur naar België om te werken in een bakkerij. Elke woensdag fietst hij 70 kilometer naar Paul Schmallbach. Deze familievriend exploiteert een steengroeve en combineert dat met beeldhouwen. Hier maakt Spronken zijn eerste beelden en Schmallbach laat hem een vrouwennaakt van Despiau zien. Dit naakt doet hem op slag beslissen: Arthur Spronken wordt beeldhouwer.

In 1954 rondt hij de Kunstnijverheidsschool af en schrijft zich in voor een beurs waarmee hij een jaar aan een kunstacademie in Italië mag studeren. Hij kiest voor Milaan. Op de Academia krijgt hij les van Marino Marini. Een Finse medestudente, Varpu, maakt Arthur de eerste dag wegwijs en de dag daarop vraagt hij haar ten huwelijk.

Tijdens de opleiding trekt hij met haar door Italië. Kunstenaars als Donatello, Botticelli en Michelangelo stelen zijn hart, maar ook de Etruskische kunst inspireert hem. Wars van tijdsgeest en los van stromingen concentreert hij zich daarna meer dan 50 jaar op de essentie van het beeld: vrouwen en paardentorso's in al hun kracht.

In de documentaire Varpullan bezoekt documentairemaker Matte Mourik Arthur Spronken op zijn landgoed in Beek. Een indrukwekkende moderne hoeve waar zijn kunst en de natuur vervlochten zijn. Op deze inspirerende plek maakte Arthur decennia lang zijn mooiste werken. Zijn 80ste verjaardag was een mooi moment om met Arthur Spronken terug te blikken op zijn werk en zijn leven.

Deze documentaire is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mediafonds.