Historicus Hugo Luijten: Oudste Carnavalslied uit 1841

Historicus Hugo Luijten uit Heel was een tijdje terug in de L1 studio met een heel oud carnavalsnummer uit Heel.

In 2002 kwam Luijten er achter dat het lied D'n Optoch uit Heel uit dat jaar stamt en daarmee aanspraak maakt op de titel oudste carnavalslied van Limburg.

Hugo riep op om oudere nummers aan te dragen en hij kreeg veel reacties.

In de zoektocht naar het oudste carnavalsnummer uit Limburg heeft Hugo nu dus nog oudere nummers ontdekt.

Hij had de Top 4 bij zich tijdens de Top 1111:

4. D’n optoch, Heel 1897

Tekst: Sjang Bongaerts
Muziek: Friedrich Wilhelm Kücken (Wer wil unter die Soldaten.
Trivia: komt ook in Tom & Jerry-filmpje voor.

Bewijs: integrale tekst in carnavalskrant Den Draak uit 1946, deel echter ook in Nieuwe Koerier van 1 maart 1897.

Bij ontdekking in 2002 nog ‘polemiek'. Andere plaatsen claimden ook, maar hadden

beiden geen spijkerhard bewijs over ontstaansjaar
bovendien vaak ook geen melodie

Vandaar dat Heel lang bovenaan kon staan. Overigens ook omdat anderen het in later jaren niet claimden.

3. De Marotte zulle laeve, Sittard 1882

Tekst: Salomon Ossendrijver
Muziek: ‘de oude tante' (trad.)

Tekst al langer bekend dat hij ‘oud' was. Uit jubileumgids 1925 deze tekst met mededeling dat hij uit 1882 was. Maar geen document uit jaar 1882 zelf. Ook lange tijd geen melodie bekend.

Vanaf 2011-12 wel: René Haustermans (ex-Kartoesj) dook erin en ontdekte niet alleen hard bewijs maar ook de melodie.

Trivia: tekst geschreven door de uit Gorichem afkomstige joodse rabbi en godsdienstleraar Salomon Ossensrijver, die les gaf aan de joodse school in Sittard.

Liedje staat als track nr.11 (De Marotte zulle laeve) op de Marotte-CD ‘de sjpeigel' uit 2012.

Tekst De Marotte zulle laeve

1e Couplet
Kòmt jònges alleney,
Zèngt dideldòmmeldey,
’t is vastelaovesvreugd,
In alle eer en deugd;
Veer make òs plezeier,
En drènke Beijesch beier,
En zènge löstig keer op keer:

Refrein
De Marotte zulle laeve,
Os bliedschap gaeve,
Geheel oos laeve.
De Marotte zulle laeve,
Os bliedschap gaeve,
Jaor op jaor

2. Och Mieke (de sentimenteele), Venlo, 1881

Tekst en muziek: Gerard Hamm

Liedje was al langer bekend, maar onduidelijkheid over precieze jaar. Inmiddels wel, door Venloosch Weekblad uit 1881 waarin een advertentie stond om je de piano-versie te kunnen bestellen.

Tekst:
Och Mieke, Mieke, Mieke
Bis mienen hertedeef
Dien neuske, mundje, uigskes,
Zeen allebei zoë leef

Trivia: voor zover bekend is dit het enige liedje waarvan tekst en muziek beide door de zelfde persoon gemaakt zijn.

1. Veer drage drei kleure (De Momus mutz), Maastricht, 1841

Tekst: Baron Kribbeler van Sociëteit Momus (waarschijnlijk Guillaume Franquinet),
Muziek: traditional uit waarschijnlijk Rijnland.

Tekst: alleen het 2e couplet wordt nog gezongen:

Veer drage drei kleure,
Die stoon eus soe good;
Dee se neet kënt
Heet gei Momüs blood.
Tra la la, ens.

Over Momus:
Sociëteit Momus (pand nog altijd aan Vrijthof), herenclub die carnaval en charitas organiseerden (in slechte jaren bv. 38.000 soepuitdelingen).

Carnaval niet alleen voor eigen leden, ook organisatie oprochten etc. Past in ‘beschavingsoffensief' burgerij 19e eeuw. Carnaval was vaak een woest volksfeest, met dronkenschap en vechtpartijen.

Raad van XI Momus ook grappige namen:

FLAPPINUS DEN XI, President.
NOETSTOPP, vice-President.
TRECHTER, dito.
PAILLAS, Vorst
VAN KATTEPOECKEL, Ceremoniemeister.
ALLEGATIE KWISPEL, vice-Ceremoniemeister
SANS QUARTIER, Marchal generaal vuurwerker.
PLUKVINK, Kassemeister.
RUIMDICH, Poët.
VAN SLEUTELBERG, Paleis marchall.
PAPAGENO, Momus swetzer.
Baron KRIBBELER, Secretaris.

Vergelijking met Jocus Venlo (1842); daar gebruikt men nog altijd de traditionele namen voor raadsleden:

Vorst Joeccius XI
Baron van Inkhoézen tot Pennenberg (Secretaris)
Jônkhiër Plökvogel (Penningmeester)
Graaf Mooyal (Vicevoorzitter)
Marquis van Stempelnowski (Tweede secretaris)
Graaf Kratspoët (Tweede Penningmeester)
Graaf Spôndgaat, Algemene Zaken
Börggraaf Pottekieker, Pers en Propaganda
Marquis Rumesläger, Joeks-commissie(pleziercommissie)
Baas Jan, Technische Commissie
Jônkhiër Kwikstert, Rie- en Traksie.

Trivia:
Laatste couplet:

Nömpt noew ëns eur glaas
Set et oon de mond
En roopt: et sal leve
Het Momes verbond!
Tra la la, ens.

Dat mogen ze mij te Maastricht bij gelegenheid eens voordoen…

Luistervoorbeeld: CD ‘Boonte Störm – straatcarnaval Maastricht' track nr.6: ‘Momus mutz' hier kleine teaser: https://www.muziekweb.nl/Link/KAX5037/De-boonte-st...