Het Limburgs Landschap zoals we dat nu kennen heeft haar gezicht vooral gekregen door de invloed van de mens. Overal hebben mensen gekapt, gegraven, gemaaid of geplagd.
Sint Geertruid en Thorn
Eigenlijk kunnen we nergens in Limburg spreken van een echt natuurlandschap, want ook de gebieden die we natuur noemen zijn beïnvloed door de mens. Landschapshistoricus Maurice Paulissen neemt ons mee naar St. Geertruid. Een voorbeeld hoe de ontginningen vanaf ongeveer het jaar 1000 zijn verlopen. Archeoloog Rob Paulussen legt in Thorn uit dat het witte stadje een belangrijke rol speelde in de ontginningsgeschiedenis van Midden-Limburg. Vanuit Wessem is men het land gaan ontginnen.
Nederweert en Weert
Op zoek naar een voorbeeld van jonge heide- ontginningen tot landbouwgrond verplaatsen we ons naar de omgeving van Nederweert. Daar vonden de ontginningen plaats vanaf 1900 tot in de jaren dertig. Archeoloog Rob neemt ons mee naar het Wijffelterbroek bij Weert. Onder het metersdikke stuifzand vond men hier afdrukken van hoefijzers uit de Middeleeuwen. In Noord-Limburg, tussen Wellerlooi en Arcen, ligt landgoed de Hamert.
De Maasduinen
De hoefijzervormige paraboolduinen zijn kenmerkend voor het Nationaal Park De Maasduinen. Het had niet veel gescheeld of De Hamert was ten prooi gevallen aan ontginning. Edmond Staal legt uit dat dit fraai natuurgebied met allerlei acties werd gered door Stichting het Limburgs Landschap. In het Limburgs Museum maakt conservator Benoît Mater duidelijk dat 7000 jaar geleden de Bandkeramiekers in het Geleenbeekdal de eerste boeren waren. Ze kapten hier bos en de vrijgekomen grond was bestemd voor de landbouw.
Heihoven en Ransdalerveld
Met landschapshistoricus Maurice bezoeken we Heihoven. Dat is een buurtschap bij Heerlerheide met een aparte ontginningsgeschiedenis. Aansluitend bezoeken we het Ransdalerveld. Dat bestaat uit akkers en weilanden in een licht glooiend landschap. Het gebied dankt zijn naam aan het dorp Ransdaal. In 1959 begon hier de eerste ruilverkaveling in Limburg.
Heggen en houtwallen werden gesloopt, men wilde grootschalige landerijen. Landschappelijk gezien een aderlating, maar economisch bekeken begrijpelijk in die jaren. Tijden en inzichten veranderen. Bij de huidige waardering voor kleine landschapselementen worden zelfs gratis hoogstambomen verstrekt. Ook heggen werden massaal gerooid. Maar gelukkig worden heggen en hagen weer aangeplant. En dat is goed voor de diversiteit,
Zoals we zagen heeft het Limburgs landschap zoals we het nu kennen zijn gezicht vooral gekregen door de invloed van de mens. Ook de gebieden die we natuur noemen, zijn beïnvloed door de mens.
We zien in deze aflevering onder meer havik, das, steenuil, kauwtje, ekster, hermelijn, kruisspin en torenvalk.
Uitzendtijden
Zaterdag 1 oktober 09:00 | 10:30 | 12:35 | 13:55 | 15:30 uur
Maandag 3 oktober 13:55 | 15:15 uur
Woensdag 5 oktober 13:55 | 15:15 uur
Donderdag 6 oktober 13:30 | 16:30 uur
Vrijdag 7 oktober 13:55 | 15:15 uur
Natuurlijk Limburg
Alle afleveringen van deze serie bekijk je via www.L1.nl/NatuurlijkLimburg
