Natuurlijk Limburg 20 jaar - Hoogcruts, monument en natuur

Zondag 19 januari 10:00 | 12:00 | 17:00 | 19:00 | 21:00

Het voormalige klooster Hoogcruts tussen Noorbeek en Slenaken kent een bewogen geschiedenis die begint in de 15e eeuw. Volgens de overlevering had in die periode een passerende herder een visioen, waarbij hij een kruis in de struiken zag. Dit was de reden om op die plek een kapel te bouwen.

Het buurtschap en de kapel kregen de naam Hoogcruts, dat betekent: Hoog kruis. Eind 15e eeuw vestigden zich er kloosterlingen. In de loop van honderden jaren zijn er verschillende branden geweest. Een foto van het kloostercomplex uit 1976 laat zien dat het gebouw toen nog in goede staat was. De laatste brand dateert van september 1979. Een grote brand richtte een enorme schade aan en al werd het gebouw dan wel niet compleet in de as gelegd, dit was wel het begin van de ruïne Hoogcruts. En een ruïne bleef het, totdat Stichting het Limburgs Landschap besloot het cultuurhistorisch belang te honoreren.

We brengen in deze uitzending ook een bezoek aan het prachtige Gulpdal, een parel in het Zuid-Limburgse heuvelland. Het landschap van het smalle dal van de Gulp lijkt veel op dat van de Geul: een boeiende afwisseling van loofbossen, graslanden, akkers, drassige oevers, poelen, boomgaarden en holle wegen. Je wandelt in dit gebied via de kalkgraslanden zo het bos is. Via de typische holle wegen klim je omhoog naar het plateau, waar het glooiende landschap zich voor je uitstrekt. Het Gulpdal heeft veel mooie plekken en ook hier geldt: Zuid-Limburg, een beetje buitenland!

We kijken ook nog eens terug in de tijd om te laten zien hoe de ruïne Hoogcruts er uit zag voordat Stichting het Limburgs Landschap na rijp beraad ging werken aan dit cultureel erfgoed. Het cultuurhistorisch belang van deze eeuwenoude bedevaartplaats was uniek. Inmiddels is er al ingrijpend gedeeltelijk gerestaureerd en gewerkt aan het behoud van het eeuwenoud kloostercomplex.

Hoogcruts heeft in Slenaken en omgeving heel wat sporen nagelaten. Op verschillende locaties zien we overblijfselen van het eens zo grote kloostercomplex. Een paar voorbeelden: in de kerk van Slenaken staan de banken uit de kloosterkapel en op de splitsing van de weg naar Beutenaken en Hoogcruts bevindt zich een kapel, gemaakt met materialen van Hoogcruts.

Aan de voorzijde van Hoogcruts bevindt zich de ommuurde tuin. Achter deze muur zien we een landweg met historische betekenis: een bekende handelsweg, een zogenaamde Kinkenweg. Landschapshistoricus Maurice Paulussen vertelt er over.

Hoogcruts laat ons veel verborgen schatten zien. Het werd niet alleen een sfeervolle en gedeeltelijk gerestaureerde kloosteruïne, maar ook een inspirerende locatie vol boeiende verhalen.

We zien in deze aflevering o.a. grote bonte specht, das, bunzing, vosjes, huiszwaluwen, havik, rode smalbok, buizerd en klein vliegend hert.