In 'Het Depot' duikt Niena Bocken de schatkamers en heiligdommen van musea in op zoek naar bijzondere stukken die bewaard worden buiten het zicht van publiek.
In deze aflevering duikt ze samen met stadsarchivaris Peer Boselie in de archieven van De Domijnen in Sittard. Daar wordt een dossier bewaard van een Sittardenaar die werd geboren als achterbuurtjongen maar uiteindelijk stierf als Italiaanse hertog.
Veroordelingen
De omstreden en flamboyante muzikant werd in 1843 geboren als Nicolas Reubsaet, zoon van een schoenmaker. Zijn wieg stond in het ‘Neilesgetske’; de oude Rosmolenstraat, die lag in een van de minst welgestelde wijken van Sittard. In zijn jeugd werd Nicolas een aantal keer veroordeeld voor brutaliteit. Dat leverde hem twee keer een boete en een keer een gevangenisstraf op.
Muzikaal talent
Toch viel de jonge Nicolas ook op in de positieve zin van het woord; op school bleek hij bijzonder muzikaal begaafd. Om kinderen niet in armoede te laten verzinken maar een beroep aan te leren -in die tijd kon dat ook straatzanger zijn- was er in Sittard voor armlastige kinderen de mogelijkheid om naar de muziekschool te gaan. Die kans kreeg Nicolas ook en onder de vleugels van de heer Grosshell, zijn muziekleraar, kon hij zijn muzikale talenten ontplooien. Uiteindelijk ging Reubsaet naar het conservatorium in Utrecht. Rond die tijd begon hij zich vaak ‘Victor Nicolas Reubsaet’ te noemen, omdat hem dit een wat aristocratischere uitstraling zou geven.
Verzonnen adel
De Domijnen heeft naast de geboorte akte van Reubsaet ook veel documenten met correspondentie van en naar de Sittardenaar.
Zo is er een brief waarin hij aan de Sittardse burgemeester verzoekt om de gegevens in zijn geboorte akte te wijzigen. Hij wil graag erkend worden als ‘Vicomte d’estenbourgh de Bloemendael.’ Daarnaast verzoekt hij om een bewijs van goed gedrag. “Hij verzint een soort afkomst die deels uit Oostenrijk komt en deels uit zweden, maar daar klopt dus helemaal niks van.” Vertelt Boselie. “Hij wilde erbij horen. Hij trad toen inmiddels al op in Brussel, Parijs, Londen en Milaan. Hij was een van de betere tenorzangers en hij gold ook als dé kornetspeler van Europa in die tijd.”
Multi-miljonair
Reubsaet bewoog zich liefst alleen in hogere kringen en kon zich daar ook goed handhaven met zijn bluftechnieken. Hij trouwde met Winnaretta Singer, de weduwe van de oprichter van het Singerconcern. De weduwe was multimiljonair en daarmee werd haar nieuwe echtgenoot dat ook. Het geld gebruikte Reubsaet om zich verder op te werken. Hoewel de burgemeester van Sittard niet helemaal mee ging in Nicolas’ verzoek om hem officieel te betitelen als ‘Vicomte’ (burggraaf) gaf hij hem wel een bewijs van goed gedrag en schreef hij de muzikant terug dat hij erkende dat Reubsaet zichzelf betitelde als burggraaf.
De muzikant kon zich in de correspondentie tamelijk dwingend opstellen, omdat hij bekenden en verenigingen in Sittard ook liet meedelen in zijn rijkdom; de stad moest hem dus ook te vriend houden.
Italiaanse hertog
Toch ging de gevierde kornetspeler op zoek naar een nog gewichtigere titel, die hij wilde laten vastleggen. Hij wendde zich hiervoor tot Koning Umberto van Italië en claimde daar dat hij de buitenechtelijke zoon zou zijn van een onbekende adellijke vader; de Hertog van Camposelice. Hij verzocht de koning om hem te herstellen in zijn familiale rechten. Umberto ging hier uiteindelijk in mee en gaf hem een Koninklijk decreet waarin Reubsaet in mei 1881 officieel als de Italiaanse hertog van Camposelice werd betiteld. De jubelende brief waarin Reubsaet dit uiteenzet aan zijn notaris in Sittard is ook nog onderdeel van het dossier in de Domijnen. Die zelfde notaris is meteen ook de reden dat er nog zoveel documenten bewaard zijn gebleven.
Hoewel het de muzikant van zelf verzonnen adel was gelukt om een officiële adellijke titel te dragen, kon hij er niet al te lang van genieten; zes jaar nadat hij hertog werd overleed hij op 44-jarige leeftijd.
Cultuurcafé
Cultuurcafé is een L1-programma vol kunstzinnige en minder zinnige cultuur.
L1 Radio
Iedere zaterdag van 10:00 tot 13:00 live op L1 Radio. Presentatie: Jolien Linssen, Judith Kuypers, Peter Beeker, Wouter Nelissen en Tom Doesborg.
Luister L1 Radio via L1.nl/Radio of op FM 95.3 en 100.3. L1 Radio is ook via DAB+ te beluisteren.
L1 TV
Iedere maand een nieuwe aflevering op L1 TV. Kijk in de programmagids voor de exacte uitzendtijden.
