In 'Het Depot' duikt Niena Bocken de schatkamers en heiligdommen van musea in op zoek naar bijzondere stukken die bewaard worden buiten het zicht van publiek.
In deze aflevering struint ze samen met Annemieke Broeke over de zolder van het Cuypershuis in Roermond. Daar staan namelijk allerlei spullen afkomstig van de voormalige werkplaats van Pierre Cuypers. Tussen die spullen staan glasnegatieven. Op een van die negatieven is een mysterieus Mariabeeld te zien.
Voorloper van het fotorolletje
Cuypers werd met name bekend door het ontwerp van het Centraal Station van Amsterdam en het Rijksmuseum. Maar hij was vooral een architect en restaurateur van kerken. In zijn werkplaats waren dan ook een heleboel kerkelijke ornamenten en beelden te vinden. Daarvan, zo blijkt nu, werden al in heel vroeg stadium beeldopnames gemaakt. “Een glasnegatief is eigenlijk de voorloper van het fotorolletje. Het is een negatief beeld dat gevangen is op een lichtgevoelige emulsie die aangebracht is op een glasplaatje.” Zegt Broeke. Daarmee is Cuypers een van de eersten in de negentiende eeuw die fototechniek gebruikte bij het vastleggen van zijn spullen. Dat deed hij zodat het werk uit zijn werkplaats in een catalogus kon worden opgenomen.
800 glasnegatieven
Volgens de conservator vertellen de achthonderd gevonden glasnegatieven veel over de werkplaats en over hoe het er destijds eraan toe ging. Dat komt doordat op de negatieven vaak niet alleen het onderwerp te zien is maar ook een deel van de werkplaats zelf, zoals andere beelden en zelfs soms medewerkers.
Mysterieuze Maria
Op een van de glasplaatjes is een Mariabeeld te zien. Het betreft een zeer gedetailleerde opname waarbij ook nog een doek te zien is dat achter het beeld is opgespannen. “En daarachter zie je nog een stuk van die werkplaats!” vertelt Broeke. “Het vertelt eigenlijk dat de opname is gemaakt in het atelier, gewoon even een doekje erachter en knippen maar!”
De opname dateert van rond 1900. Het Mariabeeld zelf is volgens de conservator waarschijnlijk een gipsen beeld dat geschilderd is, gemaakt voor plaatsing in een kerk. Dat er een glasnegatief bestaat van het stuk betekent dat het beeld ooit in een catalogus heeft gestaan. Die catalogus is helaas nooit gevonden. Ook het Mariabeeld zelf moet terecht zijn gekomen in een kerk, maar of het beeld nog bestaat en waar het zich bevindt is onbekend.
“Ik zou het heel erg leuk vinden als we de originele afdruk van het glasnegatief nog ergens terugvinden en nog leuker zou zijn als we erachter komen in welke kerk dit beeld staat, of het nog bewaard is gebleven!” besluit Broeke.
Cultuurcafé
Cultuurcafé is een L1-programma vol kunstzinnige en minder zinnige cultuur.
L1 Radio
Iedere zaterdag van 10:00 tot 13:00 live op L1 Radio. Presentatie: Jolien Linssen, Judith Kuypers, Peter Beeker, Wouter Nelissen en Tom Doesborg.
Luister L1 Radio via L1.nl/Radio of op FM 95.3 en 100.3. L1 Radio is ook via DAB+ te beluisteren.
L1 TV
Iedere maand een nieuwe aflevering op L1 TV. Kijk in de programmagids voor de exacte uitzendtijden.
