Zondag 21 mei op L1 Radio
Een fraai staaltje randstedelijk onbegrip voor ‘de provincie’ stond vrijdag in de krant. Het ministerie van onderwijs heeft op enig moment in al zijn wijsheid besloten dat basisscholen de doorstroomtoets (voorheen de citotoets), volgend jaar de eerste of tweede week van februari moeten aanbieden. Brabant en Limburg hebben in de tweede week van februari carnavalsvakantie, dus in die provincies kan de toets alleen maar de week voor Vastelaovendj gehouden worden.
Nu wil ik het niet eens hebben over schoolcarnaval en of dat wel of niet een week duurt of zou moeten duren. De week voor carnaval borrelt en gist het in de zuidelijke provincies, met bijvoorbeeld Gekke Maondaag- en Kènjer Optochte en dat zou moeten volstaan om aan te tonen dat menige leerling er niet helemaal met zijn of haar hoofd bij is.
Ik wil het dus hebben over minister Robbert Dijkgraaf van D66, de partij die er patent op lijkt te hebben om iedereen van buiten de Randstad met regelmaat de gordijnen in te jagen. Als een duivel in een wijwatervat weren D66’ers zich tegen aantijgingen dat ze ‘elitair’ of ‘technocratisch’ zouden zijn. Maar Dijkgraaf was precies dat, toen hij antwoordde op vragen vanuit het basisonderwijs om de datum van de doorstroomtoets te wijzigen. Er was niks meer aan te doen, de scholen moeten ‘het evenement maar verzetten’, zo liet hij weten.
En dat schiet mij in het verkeerde keelgat: de perceptie dat carnaval ‘een evenement’ is, vergelijkbaar met het schoolreisje of een buurtbarbecue. Onder welke steen heeft die Dijkgraaf gelegen? Hij was als hoogleraar een knap fysicus maar enig besef van diepgewortelde tradities buiten de Randstad is blijkbaar te veel gevraagd.
Ik ga niet eens meer beginnen om het diepste wezen van carnaval uit te leggen. Voor deze keer wil ik er alleen fijntjes op wijzen, dat het volksfeest ook behoorlijk winstgevend is. Nederlandse financieel-economische data over carnaval zijn erg incompleet, dus baseer ik mij vooral op gegevens uit Keulen die ik heb afgezet tegen Brabant en Limburg. Aldus met de natste aller vingers geschat, levert carnaval in Nederland een slordige 400 miljoen op. De kosten vallen nog mee: politie, hulpdiensten en gemeentereiniging kunnen opgeteld voor de twee provincies samen, nog niet tippen aan wat het betaalde voetbal alleen al aan politie-inzet vergt.
Maar als je ‘Wat kost carnaval’ googelt, staan prominent op de tweede plek de astronomische sommen die het stel azijnpissers van de Rekenkamer met een zuinig mondje uit de printer trekken. Zij tellen bijvoorbeeld ook de 300 miljoen mee, die de twee verlofdagen de maatschappij kosten voor 1,5 miljoen carnavalsvierders. De vakantiedagen van de totale beroepsbevolking van de BV Nederland lopen jaarlijks op tot 35 miljard, maar de twee dagen die Brabanders en Limburgers opnemen met carnaval – vakantiedagen waar ze gewoon recht op hebben – kosten ineens te veel geld. En dan geven carnavalisten hun centen ook nog eens in eigen land uit, wat van andere vakantievormen meestal niet gezegd kan worden.
Dus los van een verbindend volksfeest, is vastelaovendj in het zuiden van niet te verwaarlozen economische betekenis. Maar hoe goed hij ook kan rekenen, dat telt voor Dijkgraaf niet mee. ‘Bel de clown maar af en hou jullie feestje maar een week later.’
In sommige kringen is het bon-ton om D66 tot op de schoenveters af te fikken, en in dat bos huil ik liever niet mee. Maar met steeds opnieuw politici die een gekmakende onverschilligheid demonstreren over wat er buiten de Randstad gebeurt, maakt die partij het mij niet gemakkelijk. Hugo Luijten
De Stemming
Interview- en discussieprogramma over actuele Limburgse politiek, cultuur, economie, wetenschap en media, iedere zondag van 11:00 tot 13:00 uur op L1 Radio, met een herhaling op maandag van 20:00 tot 22:00 uur.
Alle fragmenten en hele uitzendingen van De Stemming zijn te beluisteren op L1.nl/Stemming.
Luister L1 Radio via L1.nl/Radio, op FM 95.3 en 100.3 of DAB+.
